Aktualny

Podmioty krytyczne a ochrona danych osobowych – nowe obowiązki według dyrektywy CER

Dodano: 22 maja 2025
64926bb8e8e655e16cc83777c847e77fece4e747-xlarge (12)

Dyrektywa CER, choć mniej medialna niż NIS2, niesie istotne zmiany dla operatorów infrastruktury krytycznej oraz podmiotów krytycznych – także w zakresie ochrony danych osobowych i cyberbezpieczeństwa. Przyszłe przepisy krajowe zobowiążą te podmioty do wprowadzenia nowych procedur, w tym sprawdzania przeszłości personelu oraz przetwarzania danych biometrycznych. Dowiedz się, jakie obowiązki wkrótce Cię czekają.

Choć uwaga sektora publicznego i prywatnego skupia się dziś głównie na wdrożeniu dyrektywy NIS2 (wdrażanej przez nowelizację przepisów ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa), warto zwrócić uwagę na równoległy proces implementacji dyrektywy CER. Nowe przepisy, które mają zostać wprowadzone ustawą o zmianie ustawy o zarządzaniu kryzysowym (tzw. „ucer”), znacząco wpłyną na zakres obowiązków zarówno operatorów infrastruktury krytycznej, jak i podmiotów krytycznych – także w zakresie przetwarzania danych osobowych.

Dyrektywa w zakresie odporności podmiotów krytycznych – czym jest i kogo dotyczy?

Dyrektywa o odporności podmiotów krytycznych (Critical Entities Resilience) ma na celu wzmocnienie odporności podmiotów świadczących usługi kluczowe dla społeczeństwa i gospodarki (wspólnego poziomu cyberbezpieczeństwa na terytorium Unii Europejskiej). Jej adresatami są m.in. podmioty krytyczne oraz operatorzy infrastruktury krytycznej, czyli właściciele obiektów i systemów wpisanych do wykazu infrastruktury krytycznej. Choć główny nacisk położono na zapewnienie ciągłości usług i ochronę infrastruktury krytycznej, dyrektywa przewiduje także konkretne obowiązki związane z przetwarzaniem danych osobowych

Uwaga

Podmiotem krytycznym może zostać uznana nie tylko jednostka publiczna, ale i prywatna firma działająca w kluczowych sektorach – m.in. energetyce, ochronie zdrowia, gospodarce wodno-ściekowej czy transporcie. Decyzję o uznaniu za podmiot krytyczny podejmie administracja publiczna – w odróżnieniu od mechanizmu samoidentyfikacji znanego z NIS-2.

CER i NIS2 – relacje i różnice

Dyrektywy CER oraz NIS2 funkcjonują równolegle, ta ostatnia definiuje tzw. podmioty kluczowe i ważne. Warto wiedzieć, że każdy podmiot krytyczny w rozumieniu CER jest zarazem podmiotem kluczowym w rozumieniu NIS2, ale nie odwrotnie. Kluczowa różnica polega też na tym, że CER przewiduje odgórną identyfikację podmiotów krytycznych przez państwo, zaś NIS2 wymaga samoidentyfikacji. Tym samym, obowiązki wynikające z obu dyrektyw będą się kumulować.

Projekt ucer – nowe obowiązki dla podmiotów krytycznych i operatorów IK

Projekt ustawy o zmianie ustawy o zarządzaniu kryzysowym (ucer) ma na celu wdrożenie dyrektywy CER do polskiego porządku prawnego. Zawiera on szeroki katalog obowiązków dla podmiotów krytycznych i operatorów IK, m.in. wdrożenie zintegrowanego systemu zarządzania bezpieczeństwem, opracowanie dokumentacji z zakresu cyberbezpieczeństwa czy obowiązek corocznego raportowania. W kontekście RODO i ustawy o ochronie danych osobowych, szczególnie istotne są przepisy dotyczące przetwarzania danych biometrycznych i sprawdzania przeszłości personelu.

Ochrona danych osobowych a dyrektywa CER

Z punktu widzenia ADO i IOD najważniejsze są przepisy, które przewidują możliwość przetwarzania danych osobowych – w tym biometrycznych – oraz informacje dotyczące karalności. Nowe regulacje zobowiązują do szczególnej ochrony dokumentacji zawierającej dane pracowników i osób świadczących usługi na rzecz podmiotów krytycznych. Przewidziano również obowiązek wyznaczenia pełnomocników ds. bezpieczeństwa usług kluczowych.

Sprawdzanie przeszłości i dane biometryczne – nowe wyzwania dla ADO i IOD

Projektowane przepisy wprowadzają ramy prawne dla weryfikacji przeszłości wybranych pracowników i kandydatów, a także osób współpracujących z podmiotami krytycznymi. Obowiązki te są zróżnicowane w zależności od tego, czy mamy do czynienia z operatorem IK, czy z podmiotem krytycznym. ADO i IOD muszą zatem przygotować odpowiednie procedury przetwarzania danych biometrycznych i informacji o karalności zgodnie z zasadami RODO i przepisami krajowymi. 

Uwaga

Z punktu widzenia IOD i ADO szczególnie ważne są projektowane obowiązki związane z bezpieczeństwem informacji. Podmioty krytyczne i operatorzy będą musieli wdrożyć zintegrowany system zarządzania bezpieczeństwem usługi kluczowej, przygotować dokumentację bezpieczeństwa, a także sprawdzać przeszłość osób pełniących newralgiczne funkcje – nie tylko pracowników, ale także wykonawców i kandydatów. W określonych przypadkach przewiduje się również możliwość przetwarzania danych biometrycznych – takich jak odciski palców czy biometria twarzy – co budzi poważne wyzwania z perspektywy RODO. 

Podstawa prawna: 
  • Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2557 z 14 grudnia 2022 r. w sprawie odporności podmiotów krytycznych i uchylająca dyrektywę Rady 2008/114/WE;
  • Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2555 z 14 grudnia 2022 r. w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu cyberbezpieczeństwa na terytorium Unii, zmieniająca rozporządzenie (UE) nr 910/2014 i dyrektywę (UE) 2018/1972 oraz uchylająca dyrektywę (UE) 2016/1148 –

Nasi partnerzy i zdobyte nagrody » 


Nagrody i wyróżnienia» 

Poznaj kluczowe zagadnienia, z jakimi możesz się zetknąć podczas codziennej pracy IODO.
E-kurs dla początkującego Inspektora Danych Osobowych. Rzetelna wiedza i praktyczne ćwiczenia.

24-h bezpłatny test portalu!
Zyskaj pełen dostęp do bazy porad i aktualności!

SPRAWDŹ »

x