RODO w kampanii wyborczej na Prezydenta RP – apel Prezesa UODO

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, Mirosław Wróblewski, zwraca się z apelem do kandydatów na urząd Prezydenta RP oraz administracji wyborczej i komitetów wyborczych o przestrzeganie zasad dotyczących przetwarzania danych osobowych. Podkreśla, że kampania wyborcza – mimo swojej intensywności i medialnego charakteru – nie zwalnia z obowiązków wynikających z RODO.

Osoby publiczne, a w szczególności politycy ubiegający się o najwyższy urząd w państwie, mają – zdaniem Prezesa UODO – szczególny obowiązek dawania dobrego przykładu w zakresie ochrony danych osobowych. Muszą przestrzegać nie tylko przepisów oraz formalnych obowiązków administratorów danych, ale również codziennej praktyki stosowanej przez sztaby wyborcze i osoby zaangażowane w działania kampanijne.

Urząd Ochrony Danych Osobowych analizuje przypadki ujawniania danych osobowych, które mogą pojawiać się w trakcie kampanii. Postępowania w takich sprawach są prowadzone z urzędu, zgodnie z obowiązującymi przepisami. UODO zwraca uwagę, że dane ujawnione w trakcie ogólnokrajowej kampanii są szczególnie narażone na szerokie rozpowszechnienie – zarówno w mediach tradycyjnych, jak i w internecie oraz mediach społecznościowych. To zwiększa ryzyko naruszenia praw osób, których dane dotyczą, tj. danych osobowych wyborców.

Ujawnienie danych obywatela przez kandydatów – Prezes UODO podejmuje działania z urzędu

W związku z publicznym ujawnieniem danych osobowych obywatela przez dwóch kandydatów na urząd Prezydenta RP – pana Rafała Trzaskowskiego oraz pana Karola Nawrockiego – Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych podjął działania z urzędu. W ocenie organu nadzorczego mamy do czynienia z wyjątkową sytuacją, która wymaga przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego.

W pierwszym przypadku doszło do ujawnienia danych w postaci imienia i nazwiska obywatela. W drugim przypadku, w trakcie wywiadu wideo, oprócz danych identyfikujących (imię, nazwisko) podany został także adres miejsca przebywania osoby. Choć dane te nie należą do szczególnych kategorii danych osobowych w rozumieniu RODO, ich zestawienie z innymi informacjami oraz szeroki kontekst medialny znacząco zwiększyły ryzyko naruszenia prawa do prywatności tej osoby.

W toku licznych wystąpień i publikacji pojawiły się również dane dotyczące stanu zdrowia obywatela (informacje o chorobie alkoholowej, decyzji o niepełnosprawności), jego sytuacji prawnej (fakt przebywania w areszcie śledczym) oraz osobistej (domniemane zagrożenie bezdomnością, problemy rodzinne i finansowe). Dodatkowo upubliczniono fragmenty odręcznych listów tej osoby.

Z uwagi na skalę nagłośnienia – zarówno przez media tradycyjne, jak i społecznościowe – informacje te stały się powszechnie znane, co może prowadzić do realnych szkód dla osoby, której dane dotyczą.

W ocenie Prezesa UODO ujawnienie danych w takim zakresie i w tym kontekście stanowi naruszenie zasad przetwarzania danych osobowych, w tym ochrony prywatności. Z uwagi na wyjątkowe okoliczności sprawa zostanie rozpatrzona przez UODO z urzędu, niezależnie od tego, kto dopuścił się ujawnienia – w tym przypadku obaj kandydaci.

Uczestnicy procesu wyborczego – kandydaci, ich sztaby, administracja wyborcza oraz komitety wyborcze – mogą skorzystać z bezpłatnego poradnika UODO pt. „Ochrona danych osobowych w kampanii wyborczej”. Publikacja zawiera praktyczne wyjaśnienia dotyczące przetwarzania danych osobowych w kampanii, kwestie dotyczące obowiązków administratorów w zakresie przetwarzania danych osobowych wyborców oraz najczęstszych błędów w zakresie ochrony danych osobowych, których należy unikać. Prezes UODO planuje również zaproponować po zakończeniu trwającej kampanii Marszałkowi i Kancelarii Sejmu przeprowadzenie szkoleń z zasad ochrony danych osobowych dla biur poselskich oraz klubów parlamentarnych partii politycznych. Podobne szkolenia zostaną zaoferowane także w ramach nawiązanej w ubiegłym roku współpracy prezesa UODO z Krajowym Biurem Wyborczym.