Udostępnianie informacji publicznej – samorządy po kontroli NIK

Kontrola NIK miała miejsce w związku z rosnącą liczbą skarg na bezczynność organów administracji publicznej dotyczącą udostępniania informacji publicznej. Izba skontrolowała:

• 4 urzędy marszałkowskie,

• 4 starostwa,

• 8 urzędów gmin.

NIK stwierdziła, że generalnie kontrolowane urzędy były przygotowane do udostępniania informacji publicznej. W niektórych z nich nie ustrzeżono się jednak pewnych błędów ograniczających dostęp do tej informacji. Przede wszystkim w 3 urzędach stwierdzono, że nie została wyznaczona osoba odpowiedzialna za przekazywanie ministrowi właściwemu do spraw informatyzacji, informacji niezbędnych do zamieszczenia ich na stronie głównej BIP. Zaniechanie to zostało jednak naprawione w toku kontroli.

Z kolei w 7 samorządach wprowadzono niewłaściwe rozwiązania dotyczące opłat za udostępnienie informacji publicznej. Otóż określone zostały kwoty opłat za:

• kopię strony dokumentu,

• przygotowanie informacji publicznej na nośniku elektronicznym,

• wysłanie informacji pocztą tradycyjną.

Izba wytknęła również braku w informacjach publikowanych na stronach BIP jednostek samorządu terytorialnego. M.in.:

• nie udostępniono dokumentacji przebiegu i efektów kontroli oraz wystąpień, stanowisk, wniosków i opinii podmiotów je przeprowadzających (ograniczono się jedynie do tytułów i dat kontroli),

• brakowało dokumentacji dotyczącej rejestrów, ewidencji i archiwów, a także sposobu udostępniania zamieszczonych tam informacji,

• nie udostępniono niezwłocznie imiennych wykazów głosowań radnych i nagrań sesji organów gminy,

• niektóre samorządy nie udostępniły informacji o stanie majątku,

• nie zawsze udostępniane były oświadczenia majątkowe,

• nie umieszczono informacji o osobach (podmiotach) wytwarzających informację publiczną lub odpowiedzialnych za jej treść, a także o czasie ich wytworzenia.

Ogólnie pozytywnie oceniono też sposób rozpoznawania wniosków o udostępnienie informacji publicznej. Stwierdzono jednak pewne błędy, a mianowicie:

• udostępnienie informacji po terminie (bez informowania o jego przedłużeniu),

• brak reakcji na wniosek o udostępnienie informacji,

• niewydanie decyzji o umorzeniu postępowania,

• żądanie podania danych wnioskodawcy – bez podstawy prawnej,

• brak informowania o wysokości opłaty za udostępnienie informacji publicznej.

W oparciu o wyniki kontroli NIK zaleciła

• wyeliminowanie regulacji ograniczających dostęp do informacji publicznej, w tym przewidujących opłaty za jej udostępnienie (poza zakresem art. 15 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej);

• podjęcie działań w celu zapewnienia udostępniania informacji publicznych w sposób i terminach określonych w przepisach.

Poza tym Izba zwróciła się do Prezesa Rady Ministrów o podjęcie prac legislacyjnych mających na celu doprecyzowanie definicji „informacji przetworzonej”