Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych nie może być w pełni jawny

Przypomnijmy, że Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) służy do gromadzenia danych osób, które sprawują kontrolę nad różnego rodzaju organizacjami np. spółkami, spółdzielniami, stowarzyszeniami, fundacjami. Są to tzw. beneficjenci rzeczywiści czyli osoby fizyczne, które dzięki posiadanym uprawnieniom, wynikającym z uwarunkowań prawnych lub faktycznych, sprawują bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad daną organizacją.

Rejestr powstał na mocy ustawy z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, w wykonaniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Art. 30 ust. 5 tej dyrektywy przewidywał pewną jawność danych beneficjentów rzeczywistych zgromadzonych w rejestrze. Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 22 listopada 2022 r. w połączonych sprawach C-37/20 i C-601/20 stwierdził jednak jego nieważność. W ocenie Trybunału pełna jawność danych nadmiernie ingerowała w prawo do prywatności i ochrony danych osobowych beneficjentów rzeczywistych.

Jakie wnioski płyną z tych orzeczeń?

Otóż konieczna jest nowelizacja krajowych regulacji przewidujących możliwość nieograniczonego udostępniania danych z CRBR, zwłaszcza za pośrednictwem internetu. W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich wnioski z tego wyroku należy odnieść także do innych rejestrów publicznych np. Centralnego Rejestru Umów.